✍️نرگس‌خاتون میرحسینی

پیش‌همایش زن در تاریخ محلی ایران، پهنه شمال در روز چهارشنبه ۱۱ مهرماه به همت انجمن زنان پژوهشگر تاریخ ایران و با همکاری نشر تاریخ ایران، انجمن ایرانی تاریخ، باشگاه اندیشه، انجمن زنان مدیر کارآفرین، انجمن زنان کارآفرین و مؤسسه فرهنگی میرداماد در شهر گرگان با حضور کارشناسان، مورخان، نویسندگان تاریخ ایالت گرگان (استرآباد) و حضور تعداد زیادی از اساتید و علاقمندان برگزار شد. این پیش‌همایش موجب مسرت و دلگرمی تمامی برنامه‌ریزان و دست‌اندرکاران برگزاری این پیش‌همایش گردید.

بخش اول پیش‌همایش در ساعت ۴ بعدازظهر با تلاوت قرآن و سرود جمهوری اسلامی ایران و با نمایش فیلم کوتاهی در خصوص معرفی پیش‌همایش آغاز شد.

ابتدا، سرکار خانم حوریه سعیدی رییس  هیئت‌مدیره انجمن زنان پژوهشگر تاریخ، پیرامون اهداف همایش، فعالیت‌های انجمن در زمینه‌های مختلف پژوهشی، لزوم اجرا همایش‌های محلی و برگزاری آن در شهرها و استان‌های مختلف و اهداف انجمن زنان پژوهشگر، توضیحاتی ارائه دادند. سپس جناب آقای احمد خواجه‌نژاد، مدیرعامل و عضو هیئت‌مدیره مؤسسه فرهنگی میرداماد درباره روند اجرایی پیش‌همایش توضیحاتی دادند، خانم مولود قاسمی، دبیر اجرایی پیش همایش، نیز مجموعه اقدامات اجرایی انجام شده توسط گروه اجرایی را تشریح کرده و از نهادهای مختلفی که در برپایی همایش نقش مؤثری داشتند، تقدیر و تشکر کردند.

در ادامه برنامه، پنل اول با مدیریت دکتر مصطفی نوری، استاد و پژوهشگر تاریخ مازندران و طبرستان، آغاز شد. در این پنل، دکتر اسدالله معطوفی، نویسنده و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایالت گرگان و استرآباد، به عنوان اولین سخنران، بر نقش چندین‌هزارساله زنان در این خطه از خاک ایران تکیه کرده و سیر تاریخی تحول نقش زنان در خطه ایالت گرگان (استرآباد) و نواحی دشت گرگان را برای مخاطبین بازگو کردند. ایشان بسیاری از آداب و رسوم کهن زنان استرآبادی را به طور مختصر نام برده و شرح دادند و بر این نکته تأکید کردندکه زنان این خطه از شمال ایران همواره پابه‌پای مردان خویش در رویدادهای تاریخی محکم و استوار به ایفای نقش پرداخته‌ و در این عرصه نه‌تنها دستاوردی کمتر از مردان نداشته‌اند، بلکه در برخی از صحنه‌ها از آنان نیز پیشی گرفته و تأثیرات شگرفی بر جامعه خود بر جای گذاشته‌اند.

دکتر آنا دردی عنصری، پژوهشگر تاریخ و تمدن ترکمنی، دومین سخنران این پنل به بررسی سبک و سیاق بخشی از فرهنگ‌ها و خرده‌فرهنگ‌های موجود در جامعه ترکمانان اشاره کردند که غالباً بر مبنای حضور و فعالیت زنان شکل گرفته و رواج یافته‌اند. 

سومین سخنران این بخش، دکتر علی رمضانی، رئیس دانشگاه فرهنگیان مازندران، با اشاره به تاریخ و فرهنگ این سرزمین، پاره‌ای از آداب و رسوم و سنن منطقه را با  لهجه شیرین محلی، بیان نمودند و بر اهمیت نقش حضور زنان در بسیاری از عرصه‌های زندگی منطقه تأکید کرده، آن را بسیار تأثیرگذار و ارزشمند دانستند.

دکتر مصطفی نوری نیز به عنوان مدیر اجرایی پنل، تاریخچه مختصری از تاریخ و فرهنگ منطقه را با تکیه بر اسناد مختلف تشریح کردند. سپس حاضرین پرسش‌های خود را پیرامون موضوعات سخنرانی‌ها، مطرح کردند که توسط کارشناسان پاسخ داده شد. در پایان این پنل، دقایقی به استراحت و پذیرایی سپری شد و میهمانان در فضای باز پذیرایی شدند.

در پنل دوم از همایش، خانم دکتر مژگان اسماعیلی، دانشیار و سردبیر پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری تهران، مدیریت پنل را  برعهده داشتند. اولین سخنران ا خانم دکتر فرانک جهانگرد استادیار و پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی سخنان خود را پیرامون نمادها و نمایه‌های زنانه در اسطوره‌های تاریخی و ادبی بیان کردند.

دکتر روح‌انگیز کراچی، استاد زبان و ادبیات فارسی نیز دومین سخنران این بخش بودند که به علت عدم حضور ایشان در همایش سرکار خانم لیلا مزدارانی، متن سخنرانی ایشان را قرائت کردند. پس از آن، جناب آقای دکتر رحمت‌الله رجایی، با اشاره نقش تأثیرگذار زنان درتاریخ ایران به معرفی تعدادی از زنان توانمند و فرهیخته و کارآفرین استان پرداختند.

در ادامه، خانم‌ها مولود قاسمی مدیر اجرایی همایش در گرگان، حوریه سعیدی رئیس هیئت‌مدیره و محتشمی‌پور از اعضای مؤسس انجمن زنان پژوهشگرتاریخ ایران، ضمن قدردانی از اساتید، پژوهشگران و شرکت‌کنندگان حاضر به جمع‌بندی مطالب پرداخته و سپس با همراهی آقای خواجه‌نژاد مدیرعامل مؤسسه فرهنگی میرداماد، به رسم قدردانی، هدایای فرهنگی و لوح تقدیری که از طرف انجمن زنان پژوهشگر تاریخ ایران تهیه شده بود به سخنرانان، تعدادی از زنان نقش‌آفرین استان و دست‌اندرکاران اجرایی همایش تقدیم شد.