گفت‌وگویی دربارهٔ «علم دینی»
با محوریت کتابِ «عاملیت انسان؛ رویکردی دینی و فلسفی»
با حضورِ مصطفی ملکیان و دکتر خسرو باقری (نویسنده کتاب)
سه‌شنبه ۴ مرداد ۱۴۰۱
📝 چکیدۀ مقالۀ «هویّت علم دینی»: خسرو باقری
آیا می‌توان علم و دین را از منظری با یکدیگر آمیخت؟ و آیا می‌توان این دو را بر سر یک سفر نشاند؟
پیشینه این بحث در میان چندان نیست؛ نظریه اول در این باره، نظریه کسانی است که خواسته‌اند گزاره‌های دینی را با محک تجربه بیازمایند و یا حداقل بر آنها مهر تأیید بزنند و سرافرازانه در عصر جدید، از دین علمی سخن بگویند و به گمان خود سبب تشیید ارکان ایمان شوند و در این مسیر گرفتار چه تکلفها و صعوبت‌ها که نشده‌اند. نظریه دوم دین را مجموعه گزاره‌های ارزشی ناظر به سعادت انسان می‌داند و علم را مجموعه گزاره‌های توصیفی ناظر به عالم واقع که بین این دو هیچ پیوند میمونی نمی‌توان فرض کرد. نظریه سومی هست که از به هم آمیختن علم و دین و با تغافل از تفاوت‌های بنیادی میان گزاره‌ها و حتی مفاهیم این دو نظام مختلف معرفتی، موجودی ناهمگن پدید می‌آورد و به نوعی التقاط تن در می‌دهد.
نظریه‌های علمی می‌توانند پیش‌فرض‌های خود را از گزاره‌های دینی وام بگیرند با آنکه علمیت آنها با محک تجربه مشخص میشود؛ اما آیا به صرف اینکه پیش‌فرض‌های یک نظریه علمی دینی‌اند، آن علم را در بستری خاص قابل تولید دانست؟
- انتشار در: فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، تابستان ۱۳۷۴، شماره سوم
درباره‌ی دکتر خسرو باقری
خسرو باقری نوع‌پرست (زاده ۱۳۳۶ تهران) استاد دانشگاه تهران است. زمینه‌های تخصص وی فلسفه آموزش و پرورش، فلسفه شناخت و روان و تربیت دینی است. خسرو باقری، استاد دانشگاه تهران، درجه دکتری در فلسفه تعلیم و تربیت را از دانشگاه نیوساوت‌ولز استرالیا دریافت کرد. دوره کارشناسی را در دانشگاه علامه و ارشد را در دانشگاه تربیت مدرس به اتمام رساند و هم‌اکنون در دانشکده های روانشناسی و علوم تربیتی، و الهیات دانشگاه تهران مشغول تدریس است.
- نشست «علم دینی» با حضور آقایان ملکیان و باقری به دلیل مشکلاتی که برای یکی از مهمانان جلسه پیش آمده، در این تاریخ برگزار نمی‌شود و زمان برگزاری نشست به زودی از همین طریق اطلاع رسانی میشود. سپاسگزارِ همراهی و شکیباییِ مخاطبانِ فرهیختهٔ خود هستیم.
