مدرسه «مطالعات دین» باشگاه اندیشه برگزار میکند:
نشستهای زنان و دین (۹)
درآمدی بر الهیات زنانهنگر
با حضور دکتر راضیه زینلی (پژوهشگر فلسفه دین)
چهارشنبه ۲۶ بهمن ۱۴۰۱
📝 دربارۀ نشست: دکتر راضیه زینلی
در الهیات ما با تصویری از خدا مواجهیم و با توجه به تصویری که از آفریدگار خود داریم، جنس ایمانورزی ما شکل میگیرد. تاریخ الهیات بر ما عیان میسازد که تصویر ما از خدا در طول تاریخ نوعی تصویر مردانه بوده است، این تصویر مردانه، به کتب مقدس ما زبانی مردانه بخشیده و بهتبع این تصویر و زبان مردانه، ما با گونهای اندیشهورزی مردانه و مذکر مواجهیم. این اندیشهورزی به محدودهای ایمانورزی ما محدود نمیشود، و گذشته از رابطۀ فرد با خدا، بر تمام مناسبات اجتماعی ما تأثیر میگذارد. مشخصاً بر مناسباتی که مبتنی بر قدرت است. یعنی رابطۀ فرد با حاکم خود یا در ساختار کوچکتر در رابطۀ بینفردی در خانواده و روابط زناشویی.
الهیات زنانهنگر بهدنبال تغییر رویکرد نسبت به تصویر خدا و بهتبع آن خاستگاه و جایگاه قدرت است. با تغییر رویکرد به جایگاه خدا و نوع رابطۀ انسان با او، مناسبات اجتماعی و سیاسی نیز در هم میریزد و اندیشهورزی دیگرگونهای شکل میگیرد. در نشست پیش رو به خاستگاه الهیات زنانهنگر، عواملی که زمینهساز ظهور این مکتب شدهاند و ثمرات و میوههای این تفکر اشارهای خواهیم داشت. در این راستا، مطالعهی مقاله «بازخوانی مفاهیم خدا و هبوط در الهیات فمینیستی مری دیلی» نوشتهی فرناز عبدالباقیان میتواند مفید باشد.
📝 گزارش مختصر
در این جلسه ابتدا زینلی تاریخچهای از فمینیسم و سپس الاهیات فمینیستی مطرح کرد و بخشی از جلسه به بازخوانی کتاب «فراتر از خدای پدر» نوشتهی مری دیلی بهترجمهی فرناز عبدالباقیان پرداخته شد.
زینلی به انواع فمینیسم ازجمله فمینیسم مارکسیستی، لیبرالیستی، رادیکال و… اشاره کرد که در تمام این گونهها ابژه بودن و فرودست بودن زن عاملی مشترک به شمار میرود.
این پژوهشگر سپس به تعریف سارتر از دو نوع وجود اشاره کرد: «وجود برای خود» و «وجود در خود». نوع اولی خلاق و سوژه است و نوع دومی شیء و ابژه.
به گفتهی زینلی، دوبوار بهتبعیت از سخن سارتر، زن را دیگریِ مرد میداند که وجود در خود دارد و تاریخ اندیشهی بشر را با همین ملاک بازخوانی میکند.
وی سپس وارد دیدگاه مری دیلی شد و انواع تلقی از خدا در نگاه او را بر شمرد که در تمام آنها بهنوعی فروریختن پارادایمهای مردانه مشهود است.
مرد یا زن فرقی نمیکند؛ بهجای نظام سلسلهمراتبی و نقشهای فرادست و فرودست، باید تعامل جایگزین شود: «جهانی بدون الگو و مبتنی بر معنویت».
صوت نشستِ «درآمدی بر الهیات زنانهنگر»
ویدئوی نشستِ «درآمدی بر الهیات زنانهنگر»